Algae Lab Luma
Ontwerpers Eric Klarenbeek en Maartje Dros hebben een bio-plastic ontwikkeld op basis van algen. Het materiaal kan plastic gewonnen uit fossiele brandstoffen vervangen en absorbeert CO2 tijdens het productieproces.
Foto: Antoine Raab
Ontwerpen met de hoofdeigenschap ‘levensduur’
Care for milk
Door overproductie en voortdurende prijsdalingen is onze waardering voor melk enorm afgenomen. Met Care for Milk wil Ekaterina Semenova dit zo typisch Nederlandse zuivelproduct een nieuwe waarde geven.
People’s Pavilion: 100% geleend
100% geleend betekent dat er niet is geschroefd, gelijmd, geboord of gezaagd. Alle gebruikte materialen moesten immers intact blijven. Het People’s Pavilion was het centrale ontmoetingspunt en discussiepodium tijdens de eerste editie van het World Design Event tijdens Dutch Design Week 2017.
Fotografie: Filip Dujardin
Forz glaze
Een onderzoek naar glazuren op basis van as die overblijft na afvalverbranding.
Studio Mixtura onderzocht verschillende soorten as die overbleef na de recyclingprocessen van algemeen afval, glas en papier. Deze overblijfselen met een complexe minerale samenstelling vormen de basis voor Forz glazuren.
Plasma Rock
Afval dat niet geschikt is voor recycling wordt omgezet in energie, met als bijproduct Plasma Rock. Dit bijna onontdekte en niet-toxische materiaal blijkt bijzondere kwaliteiten te hebben: het is sterk, compact en milieuvriendelijk. Naast de esthetische verschillen (Plasma Rock kan groen of zwart zijn), bestaan de stenen uit verschillende aantallen elementen, afhankelijk van het type afval.
Future Remnants
Een onderzoek naar de invloed van de mens op de evolutie van nieuwe mineralen en materialen.
Het project toont de reactie van huishoudelijke middelen op metalen.
Blood Related
Als de gelijktijdige belichaming van leven en dood is bloed de ultieme tegenstrijdigheid van de natuur. Het vertelt duizend verhalen, doordrenkt van betekenis en mystiek. Maar het ware moderne verhaal van bloed als afvalproduct wordt niet verteld.
Re3-Glass
Een nieuw bouwsysteem bestaande uit droog geassembleerde, in elkaar grijpende gegoten componenten gemaakt van afvalglas. Van glasafval worden bouwelementen gemaakt voor architectuur en interieurontwerp. De in elkaar grijpende vormen zorgen voor eenvoudige montage en demontage, en bevorderen het hergebruik en de recyclebaarheid van de componenten.
Ignorance is Bliss
‘Ignorance is Bliss’ verwerkt metaalafval uit de industrie, zoals van waterzuiveringsinstallaties en bodemsaneringsbedrijven, tot pigmenten voor nieuwe producten en productiemethoden. Metalen zijn onmisbaar in onze wereld, maar wel een niet-hernieuwbare grondstof.
POST-VLISCO
Het Helmondse bedrijf Vlisco produceert stoffen voor de Centraal- en West-Afrikaanse markt. Simone Post heeft op eigen initiatief materiaalonderzoek gedaan naar het afvaldoek en de misdrukken van Vlisco. Het onderzoek heeft geresulteerd in het Vlisco Recycled Carpet. Door de grote variëteit in het afval ontstaat er elke keer een uniek kleed, met steeds een enorme kleurrijkdom.
Ripening Rugs
Adrianus Kundert ontwerpt vloerkleden die bij slijtage tot leven komen. Op de plaatsen waar het kleed intensief gebruikt wordt ontstaan nieuwe kleuren, texturen en patronen. Omdat het kleed mooier naarmate het slijt zal het niet snel worden vervangen, zoals bij normale slijtage.
Pretty Plastic Plant
Plastic wordt vaak gerecycled, maar meestal tot kleurloze praktische producten. De Pretty Plastic Plant bestaat uit zes machines die plastic huishoudafval uit Amsterdam Noord verwerken tot gevelbekleding. Het ingezamelde plastic wordt gesorteerde op kleur, zodat allerlei kleurcombinaties mogelijk zijn. Zo werden inmiddels vier vergaderunits gerealiseerd.
Flax Chair
Een composietmateriaal bestaande uit een combinatie van vlas en PLA is toegepast in een stoel, de Flax Chair. Vlas is een gewas dat door het geschikte zeeklimaat een rijke traditie heeft in Nederland, België en Noord-Frankrijk. PLA is een biologisch afbreekbaar plastic op basis van melkzuur. Van het vlas zijn zowel de lange als de korte vezels gebruikt.
De Salt Pup
Een mengsel van bijna 90 procent zeezout, een kleine hoeveelheid zetmeel en water wordt verhit en uitgedroogd, zodat een wit, hard en translucent materiaal ontstaat. Het materiaal is sterk als het gaat om compressie (drukkrachten) en zwak bij trekkrachten. Een logische vorm die daaruit volgt is de boog of koepel.
BAG2WORKS
No Mad Makers (Floor en Nagler en Didi Aaslund) helpt vluchtelingen op Lesbos in Griekenland om van het bootzeil en de reddingsvesten die op het strand achterblijven tassen te maken. De vluchtelingen kunnen de tassen meenemen op hun verdere reis door Europa.
The Growing Lab – Mycelia
Schimmels zijn micro-organismen die bestaan uit heel veel extreem kleine en snel groeiende schimmeldraden. Laat schimmels groeien op de juiste ondergrond en er ontstaat een nieuw, sterk materiaal dat elke mogelijke ruimtelijke vorm kan aannemen. The Growing Lab is een voortdurend onderzoek naar de mogelijkheden van schimmels voor vormgeving en architectuur.
Interwoven
Met behulp van onderaardse sjablonen die dienst doen als mallen wordt het wortelstelsel van planten in banen geleid, zodat het zich tot een textielachtig materiaal vormt. Tijdens het groeiproces voegen de wortels zich naar de patronen en weeft of vlecht het wortelmateriaal zichzelf. Diana Scherer werkt in haar onderzoek samen met biologen en ecologen van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Black Gold
De collectie Black Gold van Quintus Kropholler omvat voorwerpen gemaakt van asfalt. Asfalt bestaat uit steen en bitumen. Bitumen is het materiaal dat overblijft na de verwerking van ruwe aardolie. Met dit project wil Kropholler de perceptie van het materiaal veranderen: dit aardolieproduct heeft, in tegenstelling tot plastic en benzine, juist een lange levensduur en zal zijn bron (aardolie) waarschijnlijk overleven. Ook laat Kropholler zien dat asfalt een esthetische waarde heeft.
Protective Underwear
Voor haar afstudeerproject aan de Design Academy in Eindhoven liet Julia Veldhuijzen van Zanten zich inspireren door het feit dat steeds meer ouderen zo lang mogelijk onafhankelijk willen blijven en richtte ze zich op de emotionele en ecologische impact van een veel voorkomend probleem: wereldwijd moet één op de vier vrouwen en één op de acht mannen in meer of mindere mate omgaan met incontinentie. Dat zijn bij elkaar zo’n 200 miljoen mensen.
No-ink
In Noord-Holland worden in mei duizenden hectares tulpen gekopt om de energie in de tulpenbol te behouden. Tulpentelers doen niets met de tulpenkoppen. Met No-ink heeft Tjeerd Veenhoven een proces ontwikkeld om de reststroom van tulpenkoppen een nieuwe toepassing te geven. Eerst worden de tulpenkoppen in een grote draaitrommel in de studio gedroogd en vervolgens worden de steeltjes en stampertjes eruit gedraaid. Het tulpenbloemblad blijft over.
GraphLight
Om de verschillende toepassingen van grafiet te verkennen, heeft Niels Datema diverse producten ontworpen die ieder een bepaalde eigenschap van grafiet benutten. Datema ontdekte dat grafiet in de context van duurzaamheid een enorme potentie heeft. Het is een uitstekende elektrische geleider en heeft een zeer lage weerstand. Grafiet is het enige natuurlijke droge smeermiddel dat wij kennen. Verder is het materiaal extreem temperatuur- en corrosiebestendig
Ivorish
Ivorish is het resultaat van een inhoudelijk en artistiek onderzoek gewijd aan de dubbelzinnige schoonheid van ivoor. De beoogde sieradenlijn van Nina van den Broek is gemaakt van melktanden. Door het materiaal te verpulveren tot poeder en er vervolgens handmatig een object van te maken, creëert Van den Broek een veelzijdig toepasbaar nieuw soort ivoor zonder vormbeperkingen.
ZandBank
De glasindustrie gebruikt louter wit, puur zand voor de vervaardiging van glas. Dit type zand is slechts te vinden in een klein aantal zandgroeves wereldwijd. Binnen het project ZandBank experimenteert Atelier NL met diverse lokale, niet-pure zandsoorten. Zandsoorten uit verschillende plaatsen produceren verschillende kleuren, patronen en texturen.
Door zand in de oven te smelten breekt het en verhardt tot kristalachtige patronen. Atelier NL onderzoekt de mogelijkheden van deze nieuwe materialen.
Foto: Mike Roelofs
Schone Kunst
Sinds 1987 transformeert beeldend kunstenaar Jan Eric Visser (1962) de anorganische fractie van zijn huisvuil tot autonome kunstwerken. Het betreft een doorgaand project en inmiddels levenswerk waarbij allerlei restafval letterlijk in de beelden verdwijnt en de vormen van de werken bepaalt. Oude kranten en gekleurde folders, bewerkt en uiteindelijk geimpregneerd met gietwas, bepalen de huid van de werken.
Botanica
Plantkunde als discipline begon met vroege pogingen om eetbare, medicinale en giftige planten te identificeren, zodat het een van de oudste wetenschappen is. Meer dan tweehonderd jaar geleden werden planten ook gecatalogiseerd op basis van hun afscheidingsstoffen, die een mogelijke bron van materiaal zijn.
The Layer Chair
De Layer Chair verwijst naar de schoonheid van de natuur. Een schoonheid die werd blootgelegd onder invloed van erosie: de gelaagdheid in de verschillende gesteenten. De stoel vertelt een verhaal over het ontstaan van het landschap en hoe de vormen in dat landschap evolueren door de tijd heen. Het ontstaan van reliëf, de eindeloze kleuren en tactiliteit in de opeenvolgende lagen, die door hun asymmetrie steeds een iets andere vorm aannemen, vormden het uitgangspunt voor het ontwerp van de Layer Chair.
Blended Materials
Voor zijn afstudeerproject aan de Design Academy in Eindhoven ontwierp Tom van Soest een blender die sloopafval zoals vensterglas, baksteen en beton tot poeder verpulvert. Deze poeders mixte hij in bepaalde verhoudingen om ze daarna in verschillende vormen te bakken. Bij elk ‘Blended Material’ is glas het bindmiddel. De gebakken vormen hebben de kwaliteit van steen en hoe meer glas er wordt toegevoegd hoe beter de kwaliteit van het ‘Blended Material’ is. Het resultaat kan dienen als halffabricaten zoals tegels, of gebruikt worden voor bijvoorbeeld een tafelblad.
Product Pieces
Product Pieces is een kledingontwerpconcept met informatieverstrekking als belangrijkste doelstelling. Het concept biedt een alternatief voor de manier waarop wij in deze tijd met kleding omgaan. De kern van het ontwerp is dat het op veel verschillende manieren kan worden gedragen.
Noorderparkbar – 100% reuse
De Noorderparkbar is een koffiebar in het Noorderpark in Amsterdam-Noord. Het is het eerste 100% Marktplaats-gebouwtje van Nederland: alle materialen werden tweedehands gekocht op marktplaats.nl. De bar is ontworpen en gebouwd door Bureau SLA en Overtreders W als uitbreiding van de Noorderparkkamer, de culturele huiskamer van de buurt. Op woensdag-, vrijdag- en zondagmiddag kan je er koffie en thee drinken.
Agricola
Met ‘Agricola’ lanceert Gionata Gatto een serie designproducten op basis van lage CO2-uitstoot en het gebruik van lokaal beschikbare materialen. De producten zijn gemaakt van afval afkomstig uit de productie en consumptie van fruit, groenten en granen. In Nederland wordt het grootste deel van dit afval verwerkt door bedrijven die duurzame energie produceren uit biomassa.
Sheaves
Oude Biesbosch ambachten keren terug in het ritme van de seizoenen. Het tegenwoordig kwalitatief slechte riet en wilgenhout wordt in de winter gesneden en gebundeld tot zitobject voor de zomer. Na het seizoen vallen de bundels uit elkaar en wordt het restmateriaal teruggegeven aan de natuur, als voeding voor nieuw wilg en riet.
‘6:1’ en ‘Ceramic Paint / Collection Cornwall’
Smetteloos wit porselein gaat gepaard met een zwaar belastend productieproces. Kirstie van Noort ging naar Cornwall, waar porseleinklei gedolven wordt. Bij het maken van 1 ton witte porselein, blijft 6 ton afval over. Dit afval gaat terug de natuur in of wordt gebruikt in de bouw. Van Noort nam 150 kilo pure porseleinklei en afval mee naar Eindhoven en onderzocht de mogelijkheden om dit materiaal te gebruiken binnen de keramische industrie om o.a. porselein te kleuren. Zo kan voor het gehele product uit één en dezelfde bron worden geput, in plaats van pigmenten te gebruiken om het porselein een andere kleur te geven.
AGF Klasse 3
Het doel van dit project is om mensen op de hoogte te brengen van de AGF Klasse 3. Aardappelen, groenten en fruit in deze klasse hebben een afwijking van meer dan 10 procent en worden niet aan de consument aangeboden. Een deel van de AGF Klasse 3 gaat naar diervoederbedrijven. Het overgrote deel van deze groenten en fruit verdwijnt echter direct op de composthoop. Renée Boute wil deze groenten- en fruitsoorten zichtbaar maken om de consument te laten ervaren dat er niets mis is met deze producten. Ze heeft gekozen voor een kookboek dat op smakelijke wijze laat zien dat groenten- en fruitsoorten uit de AGF Klasse 3 niet op de composthoop horen.
Bottles
De glasindustrie is dermate complex dat ontwerpers er niet makkelijk hun weg in vinden. Klaas Kuiken maakt van twee liter wijnflessen die worden weggegooid door restaurants en hotels nieuwe flessen met een heel ander uiterlijk. Door de onregelmatige wanddiktes ontstaan verschillende bollingen. Als de fles wordt ingesnoerd ontstaan er nieuwe vormen.
Waterloop
Een textielcollectie bestaande uit een tafellaken, grand foulard, droogdoeken en een karpet. Door digitaal te printen worden designs zeer gericht aangebracht op de geweven textiel. Er is hierdoor minder inktafval dan bij conventionele druktechnieken.
De Goedzak
Iedereen gooit wel eens iets weg wat iemand anders misschien wel nog wil hebben of kan gebruiken. Deze spullen gaan in grijze vuilniszakken met het afval mee. De Goedzak biedt een eenvoudige oplossing: een opvallende zak met een transparant venster zodat iedereen kan zien wat erin zit. Als niemand belangstelling heeft voor de inhoud kan de zak alsnog met de vuilniswagen mee.
Pop Up Lace
Door polyester te laseren ontstaat een nieuw soort, high-tech kant. Het polyester smelt, zodat de stof intenser van kleur wordt en een glans krijgt. Als, zoals bij de corsages, op de achterkant een kleur wordt aangebracht versmelt het pigment van de verf met het polyester op de plaatsen waar gelaserd wordt. De kleur wordt door en door helder en is zowel aan de achterzijde als de voorzijde zichtbaar.
Crunch Bags
Kartonachtig papier is verkreukeld en vervolgens verlijmd met een ongebleekte katoensoort, zodat het materiaal sterk is en lang meegaat. De serie bestaat uit vier soorten sporttassen, die steeds vaker worden gebruikt als dagelijkse tas.
Waste Ware
Afval wordt gebruikt als grondstof om iets nieuws te maken. Koffieafval van grote koffiebranderijen in Nederland wordt gereinigd en onder hoge druk en hitte geperst. De hars die hierbij vrijkomt zorgt voor een natuurlijke binding.
Zaagkoffer
Een koffer gemaakt van gedroogde houtspaanders gemengd met een zelfgemaakte biologisch afbreekbare lijm, op basis van gelatine en glycerine. Het resultaat is een lichtgewicht spaanplaat die stevig en flexibel is en gebruikt kan worden als plaatmateriaal of gekneed kan worden als klei.
Deadjeans
Jeans staat voor vrijheid en persoonlijkheid. Het is moeilijk afstand te doen van je jeans als hij tot op de draad versleten is.
De broodzak
Veel mensen bakken graag zelf hun brood, maar dat levert veel geklieder op in de keuken. Het alternatief is een broodbakmachine, maar dat is een energieverslindend apparaat. De broodzak, gemaakt van siliconen, is ontwikkeld om zelf brood te bakken zonder vieze handen en een vies aanrecht te krijgen.
Bottle Stories
In het Westen smelt men speciaal ontwikkelde, dure glaskorrels om goed bewerkbaar glas te verkrijgen. In een land als Kenia zijn deze glaskorrels niet te krijgen en wordt gewerkt met gesmolten vensterglasscherven. Dit levert een taai en kort bewerkbaar glas op, de nachtmerrie van elke glasblazer.
Waste Materials
Mural gemaakt van Merinowol, ruwe zijde en restmateriaal van wol van het Drentse heideschaap, geverfd met de plantaardige kleurstof wouw in verschillende tinten.
CLICDINER chair
Bamboe is een vernieuwbare grondstof. Het snelgroeiende gras verhout tijdens zijn levensduur en levert al na vijf jaar hout af met bijna dezelfde hardheid als tropische houtsoorten. Na winning van het hout komen er meteen weer nieuwe scheuten op.
Beleaf, vogelhuisjes van bladeren
Beleaf is een nieuw lichtgewicht materiaal op basis van bladeren en natuurlijke bindmiddelen. Het is volledig biologisch afbreekbaar. Van bomen wordt alleen het hout gebruikt; de bladeren worden als afval gezien. Celestine Briët ziet de bladeren als een grondstof met veel mogelijkheden.
Aquadine Sculptuur
De fabrikant van Aquadyne, een nieuw duurzaam materiaal dat in de vorm van planken wordt gebruikt voor drainage, groendaken en vertical farming, nodigde de beeldend kunstenaar Jan Eric Visser uit om naar Engeland te komen en een beeld te maken van dit nieuwe materiaal.
Yana
Yana, een vilten doek van 4 bij 6 meter, is voortgekomen uit een onderzoek naar wolsoorten en de eigenschappen van vilt. Het doek bestaat uit Italiaanse bergwol en wol van het angora konijn. Het is gemaakt volgens een oude Turkse methode voor het vilten van tapijten en kan gebruikt worden als gordijn of scheidingswand.
Textiele Tweedehuid-façade
Voor de renovatie van een kantoorgebouw in Utrecht ontwikkelde architectenbureau Cepezed in samenwerking met gevelspecialisten een tweedehuid-façade van teflon gecoat en open geweven glasvezeldoek. Het doek fungeert als zonwering zonder het zicht op buiten te belemmeren en maakt het mogelijk tot op grote hoogte een raam open te zetten zonder last te hebben van veel wind.
Wikado
Per jaar worden in Nederland tweehonderd windmolenwieken afgekeurd. De wieken zijn weer en wind bestendig en hebben een aerodynamische vorm. 2012Architecten bouwde van vijf afgekeurde wieken een speeltuin in Rotterdam. Door de wieken aan elkaar te koppelen ontstaat een labyrint dat een ideale speelruimte voor kinderen is. In de toekomst wil 2012Architecten behalve speeltuinen ook onder andere straatmeubilair en skatebanen van windmolenwieken bouwen.
Wolplamuur
Wolplamuur als reparatiemiddel voor textiel is ontstaan uit de behoefte om een gat in een wollen vest te repareren. Zo’n gat heeft vaak rafels of ladders of slijtageplekken eromheen. Dit vormt een ideale ondergrond voor vilt, dat zich gemakkelijk hecht aan elke open structuur. Het bijzondere van vilt is dat het zich door minuscule schubben mechanisch hecht. Op de plaats van het gat ontstaat iets nieuws, een nieuw stukje stof.
Bagazo, chaise
De Bagazo-stoel is gemaakt van bagasse, een natuurlijk afvalvezel uit de suikerrietindustrie. Hieruit is een biocomposiet ontwikkeld waarmee onder andere meubels gemaakt kunnen worden. Het materiaal is oersterk en volledig recyclebaar.
KAZMOK re-use
Op zoek naar een materiaal om degelijke, sterke tassen van te maken stuitte Dinand Stufkens op oude transportbanden van onder andere postbedrijven en bloemenveilingen. Als de transportbanden afgedankt zijn worden ze weggegooid of opgeslagen voor een nieuwe bestemming.
Side Table
De Side Table maakt deel uit van de Urushi Serie, waarbij Aldo Bakker samenwerkt met Urushi artiest Mariko Nishide. Bij de Urushi Serie gaat het om meubels die eeuwig voortbestaan en daarom duurzaam zijn.
Seam Chair
Voor het ontwikkelen van de Seam Chair en Seam Bench werkte Chris Kabel samen met het Materialen Lab van de Faculteit Lucht en Ruimtevaart van de TU Delft en composieten producent Lankhorst Indutech in Sneek. Chris Kabel is uitgegaan van het materiaal Pure, een 100% polypropyleen (PP) geweven doek, waarvan de binnenkern smelt bij 180C en de buitenkant bij 130C. Als de buitenkant smelt worden vezels gefixeerd. Het resultaat is een keihard materiaal dat recyclebaar is, in tegenstelling tot de glasvezelversterkte kunststoffen die veel worden toegepast in de (meubel)industrie.
Porseleinkast
Het is bovendien licht van gewicht en daardoor makkelijk te transporteren. Tijdens studieperiode in het Europees Keramisch Werkcentrum in Den Bosch deed Marjan van Aubel materiaalonderzoek naar schuimporselein, een luchtig maar keihard porseleinsoort. Dit porselein zet bij een relatief lage temperatuur van 900C (voor normaal porselein is een oventemperatuur van 1260C nodig) drie keer uit in de oven, zodat slechts een derde van het materiaal nodig is.
KrantHout
KrantHout laat krantenpapier, dat van hout gemaakt is, weer tot hout terugkeren. De kranten worden één voor één belijmd en strak opgerold. Na droging laat het nieuwe hout zich als hout bewerken, dat wil zeggen het kan gezaagd, gefreesd, geschuurd en gelakt worden.
Jupperi, My grandparent’s house
Saara Vallineva, student aan het Sandberg Instituut in Amsterdam, maakt voor haar installaties gebruik van eenvoudige, gerecyclede voorwerpen uit het dagelijkse leven, zoals karton, een deurmat, een theedoek en tafelkleedjes. Ze knipt of snijdt deze voorwerpen in stukken en gebruikt de delen om iets nieuws te creëren.