Afval dat niet geschikt is voor recycling wordt omgezet in energie, met als bijproduct Plasma Rock. Dit bijna onontdekte en niet-toxische materiaal blijkt bijzondere kwaliteiten te hebben: het is sterk, compact en milieuvriendelijk. Naast de esthetische verschillen (Plasma Rock kan groen of zwart zijn), bestaan de stenen uit verschillende aantallen elementen, afhankelijk van het type afval.
Een onderzoek naar hoe de natuurlijke kwaliteit van jute gebruikt kan worden, zodat een hoogwaardig en sensitief product ontstaat.
Jute wordt ‘achter de schermen’ gebruikt en nooit als esthetisch materiaal. Bij het droog naaldvilten van de ‘raw fibre’ blijft de vezellengte intact en ontstaat een sterk en licht vilt met de unieke kwaliteit van jutevezels.
Een innovatief en duurzaam onderzoeksproject waarin menselijk haarafval wordt hergebruikt en toegepast in materiaal- en productdesign. Het project focust op de hoge trekkracht van haar.
Lithoplast is ontstaan uit experimenten met gevonden brokjes plastic, die vermengd werden met mijnsteen en marmerpoeder – bijproducten uit de kolenmijnen en de steenindustrie. Om de natuur na te bootsen imiteerde Livne met hitte en druk de natuurlijke geologische processen die we metamorfoses noemen.
Fotografie: Alan Boom
Bastiaan de Nennie laat de digitale en fysieke wereld samensmelten. Objecten uit het predigitale tijdperk worden gescand, de scans worden ontleed en de onderdelen gebruikt als bouwstenen voor nieuwe digitale creaties. Objecten worden bij wijze van spreken hergebruikt in een digitale werkplaats.
Dirk van der Kooij print met een robotarm meubels van kunststof. Zijn nieuwste techniek is de holle buis techniek. De NotOnlyHollow Chair, gemaakt in een oplage van 25 stuks, is gemaakt van oude gemalen CD’s. De CD’s moeten eerst gesorteerd, gemaald en geregranuleerd worden om als grondstof te kunnen dienen voor een delicaat proces als de holle buis techniek.
Een armprothese kan zwaar, duur en oncomfortabel zijn, constateerde een sieradenmaakster die haar arm had verloren en een prothese kreeg aangemeten. Roel Deden ontwikkelde voor haar een hulpstuk dat eerder een stuk gereedschap is dan de vervanger van een lichaamsdeel.
De wereld van materialen is groter dan de materiële wereld. Door middel van algoritmes kunnen computers natuurlijke eigenschappen van materialen simuleren. Ontwerper Borgart gebruikt een door de universiteit van Berkeley ontwikkeld algoritme om de eigenschappen van papier na te bootsen.
Een mengsel van bijna 90 procent zeezout, een kleine hoeveelheid zetmeel en water wordt verhit en uitgedroogd, zodat een wit, hard en translucent materiaal ontstaat. Het materiaal is sterk als het gaat om compressie (drukkrachten) en zwak bij trekkrachten. Een logische vorm die daaruit volgt is de boog of koepel.
Schimmels zijn micro-organismen die bestaan uit heel veel extreem kleine en snel groeiende schimmeldraden. Laat schimmels groeien op de juiste ondergrond en er ontstaat een nieuw, sterk materiaal dat elke mogelijke ruimtelijke vorm kan aannemen. The Growing Lab is een voortdurend onderzoek naar de mogelijkheden van schimmels voor vormgeving en architectuur.
De kledingindustrie kan en moet duurzamer worden. Als een kledingstuk meteen voldoet aan de specifieke wensen van de drager – qua pasvorm, materiaal en kleur – zijn volle kledingrekken in de winkels overbodig. Rosanne van der Meer combineert 3D knitting met een on demand systeem.
Nederlandse stationsgebieden zijn overladen met zwerffietsen die moeten worden geruimd. Birecycle is een ontwerp gebouwd met deze wrakfietsen.
Met het Mycelium Project wil Studio Eric Klarenbeek op de relatief jonge markt van 3D-printen een alternatief bieden voor plastics en bioplastics. De stoel is geprint met mycelium, een netwerk van schimmeldraden. In plaats van laagjes kunststof met elkaar te versmelten, gebruikt Eric Klarenbeek mycelium als ‘levende lijm’. De basisgrondstof is plantaardig afval.
De collectie Invert Footwear bestaat uit combinaties van verschillende merken sneakers en teenslippers. Elisa van Joolen heeft bijvoorbeeld samplemodellen voor skateboardsneakers van Nike binnenstebuiten gekeerd en bijpassende nieuwe zolen gemaakt van teenslippers. De Nike-zolen worden nieuwe sandalen. Elk paar schoenen is uniek.
Voor haar afstudeerproject aan de Design Academy in Eindhoven liet Julia Veldhuijzen van Zanten zich inspireren door het feit dat steeds meer ouderen zo lang mogelijk onafhankelijk willen blijven en richtte ze zich op de emotionele en ecologische impact van een veel voorkomend probleem: wereldwijd moet één op de vier vrouwen en één op de acht mannen in meer of mindere mate omgaan met incontinentie. Dat zijn bij elkaar zo’n 200 miljoen mensen.
Geïnspireerd door de groei van stalactieten hebben Laura Lynn Jansen en Thomas Vailly een manier gevonden om steen in verschillende vormen te ‘kweken’. Hun designreeks CaCO3 Stoneware bestaat uit voorwerpen die druppel voor druppel rond structuren zijn gegroeid. Het breekbare skelet, een 3D-geprinte structuur, ondergaat een wekenlang versteningsproces in speciaal gekozen thermo-minerale bronnen met een hoog gehalte aan mineralen: calciumcarbonaat CaCO3.
Foto: Floor Knaapen
In Noord-Holland worden in mei duizenden hectares tulpen gekopt om de energie in de tulpenbol te behouden. Tulpentelers doen niets met de tulpenkoppen. Met No-ink heeft Tjeerd Veenhoven een proces ontwikkeld om de reststroom van tulpenkoppen een nieuwe toepassing te geven. Eerst worden de tulpenkoppen in een grote draaitrommel in de studio gedroogd en vervolgens worden de steeltjes en stampertjes eruit gedraaid. Het tulpenbloemblad blijft over.
Om de verschillende toepassingen van grafiet te verkennen, heeft Niels Datema diverse producten ontworpen die ieder een bepaalde eigenschap van grafiet benutten. Datema ontdekte dat grafiet in de context van duurzaamheid een enorme potentie heeft. Het is een uitstekende elektrische geleider en heeft een zeer lage weerstand. Grafiet is het enige natuurlijke droge smeermiddel dat wij kennen. Verder is het materiaal extreem temperatuur- en corrosiebestendig
Ivorish is het resultaat van een inhoudelijk en artistiek onderzoek gewijd aan de dubbelzinnige schoonheid van ivoor. De beoogde sieradenlijn van Nina van den Broek is gemaakt van melktanden. Door het materiaal te verpulveren tot poeder en er vervolgens handmatig een object van te maken, creëert Van den Broek een veelzijdig toepasbaar nieuw soort ivoor zonder vormbeperkingen.
De grondslag van de textielontwikkeling van byBorre ligt in de matrasindustrie en de rondbreimachine. Uitgaande van de techniek die gebruikt wordt in de matrasindustrie – waar dikke stoffen gebreid worden met vulgarens – heeft Borre de programma’s voor de machines herschreven.
De glasindustrie gebruikt louter wit, puur zand voor de vervaardiging van glas. Dit type zand is slechts te vinden in een klein aantal zandgroeves wereldwijd. Binnen het project ZandBank experimenteert Atelier NL met diverse lokale, niet-pure zandsoorten. Zandsoorten uit verschillende plaatsen produceren verschillende kleuren, patronen en texturen.
Door zand in de oven te smelten breekt het en verhardt tot kristalachtige patronen. Atelier NL onderzoekt de mogelijkheden van deze nieuwe materialen.
Foto: Mike Roelofs
Sinds 1987 transformeert beeldend kunstenaar Jan Eric Visser (1962) de anorganische fractie van zijn huisvuil tot autonome kunstwerken. Het betreft een doorgaand project en inmiddels levenswerk waarbij allerlei restafval letterlijk in de beelden verdwijnt en de vormen van de werken bepaalt. Oude kranten en gekleurde folders, bewerkt en uiteindelijk geimpregneerd met gietwas, bepalen de huid van de werken.
Plantkunde als discipline begon met vroege pogingen om eetbare, medicinale en giftige planten te identificeren, zodat het een van de oudste wetenschappen is. Meer dan tweehonderd jaar geleden werden planten ook gecatalogiseerd op basis van hun afscheidingsstoffen, die een mogelijke bron van materiaal zijn.
De Layer Chair verwijst naar de schoonheid van de natuur. Een schoonheid die werd blootgelegd onder invloed van erosie: de gelaagdheid in de verschillende gesteenten. De stoel vertelt een verhaal over het ontstaan van het landschap en hoe de vormen in dat landschap evolueren door de tijd heen. Het ontstaan van reliëf, de eindeloze kleuren en tactiliteit in de opeenvolgende lagen, die door hun asymmetrie steeds een iets andere vorm aannemen, vormden het uitgangspunt voor het ontwerp van de Layer Chair.
Voor zijn afstudeerproject aan de Design Academy in Eindhoven ontwierp Tom van Soest een blender die sloopafval zoals vensterglas, baksteen en beton tot poeder verpulvert. Deze poeders mixte hij in bepaalde verhoudingen om ze daarna in verschillende vormen te bakken. Bij elk ‘Blended Material’ is glas het bindmiddel. De gebakken vormen hebben de kwaliteit van steen en hoe meer glas er wordt toegevoegd hoe beter de kwaliteit van het ‘Blended Material’ is. Het resultaat kan dienen als halffabricaten zoals tegels, of gebruikt worden voor bijvoorbeeld een tafelblad.
Het begon met een liedje van Tom Waits, ‘She is a diamond that wants to stay coal’.
Aangezien houtskool in dezelfde koolstofgroep zit als diamanten, C6, alleen met een andere moleculaire structuur, besloot Gitte Nygaard de evolutie een handje te helpen en haar eigen stenen (diamanten) te maken van houtskool.
Haar idee was om de diamanten letterlijk te vervangen door Binchotan, een speciaal type houtskool dat volgens een oude en duurzame traditie wordt geproduceerd in Japan en Korea en een reinigende werking heeft.
Het ontwerp Joined Forces is ontstaan uit een materiaalstudie naar natuurlijke vezels en hars (biocomposieten). Vezels hebben een sterke trekvastheid. Als ze worden behandeld met hars kunnen ze tegelijkertijd drukkrachten opvangen.
Smetteloos wit porselein gaat gepaard met een zwaar belastend productieproces. Kirstie van Noort ging naar Cornwall, waar porseleinklei gedolven wordt. Bij het maken van 1 ton witte porselein, blijft 6 ton afval over. Dit afval gaat terug de natuur in of wordt gebruikt in de bouw. Van Noort nam 150 kilo pure porseleinklei en afval mee naar Eindhoven en onderzocht de mogelijkheden om dit materiaal te gebruiken binnen de keramische industrie om o.a. porselein te kleuren. Zo kan voor het gehele product uit één en dezelfde bron worden geput, in plaats van pigmenten te gebruiken om het porselein een andere kleur te geven.
Reconstructing Particles is een onderzoek naar verschillende mogelijkheden van hergebruik, met als doel nieuwe toepassingen voor afval en restmaterialen (industrieel en bio) te vinden gecombineerd met ambachtelijke technieken, waarbij materiaalinnovatie de kern is.
Het Makers Festival is een festival in Amsterdam dat de rol van ambacht en maken in de huidige samenleving onder de aandacht brengt.
Bij het ontwerp is uitgegaan van afvalmateriaal dat in de omgeving te krijgen was, zodat transportkosten beperkt bleven (de oogstkaartmethode van 2012Architecten).
Slippers gemaakt van het blad van de Arecapalm. Door het blad, dat van oorsprong taai, sterk en flexibel is, te weken in een bad met een mix van biologische grondstoffen herwint het zijn originele kwaliteiten. Ook na het drogen blijft het soepel en sterk, als leer.
De regenjas is gemaakt van een nieuwe stof ontwikkeld op basis van een C2C gecertificeerde interieurstof. De stof is behandeld met een milieuvriendelijke coating om de jas waterdicht te maken. De jas is eenvoudig uit elkaar te halen voor recycling.
Geschuimd beton met daarom heen een buitenmantel. De kern en de mantel zijn beide gemaakt op basis van zand, cement en water, zodat het geheel recyclebaar is.
De wereldwijde productie van beton blijft stijgen, maar de innovatie blijft achter. Schuimbeton is lichter en duurzamer dan gewoon beton, maar kwetsbaar en waterabsorberend. Het aanbrengen van een buitenmantel ondervangt deze nadelen.
Het hout voor de zitting en rugleuning is geinfecteerd met een schimmelcultuur en vervolgens gedroogd, zodat de schimmels inactief worden en het hout een exotische uitstraling krijgt.
Experiment en onderzoek naar 3D programmeren en produceren voor mode en interieurvormgeving waarbij het ontwerpen, het produceren en de keuze voor materiaal samenvallen. 3d printen biedt de mogelijkheid om alleen te produceren wat nodig is, op de plek waar het nodig is en met de hoeveelheid materiaal die nodig is.
Aardewerk container waarin water koel blijft, als alternatief voor de plastic waterkoelers in kantoren en publieke ruimtes. Als klei op een lage temperatuur wordt gebakken, kan het water door de poreuze wand verdampen. Dit zorgt voor natuurlijke afkoeling. Het water in de container is Nederlands kraanwater, zodat gebottled water overbodig is.
Isolerende gevelbekleding gemaakt van strips van gerecycled PTFE (teflon) afkomstig van lopende banden uit de voedselindustrie. De strips zijn gesneden uit vijf meter lange rollen. De pallets waarop het materiaal is aangevoerd zijn gebruikt als snijtafel.
Door het traditionele sieraadambacht te verenigen met technologische innovaties ontstaat er een dialoog tussen traditie en innovatie, ambacht en industrie, low tech en high tech. Het 3D printen betekent een revolutie binnen het sieradenambacht. De computergestuurde printer bouwt het ontworpen product laag voor laag op. Inmiddels kan met vijftien verschillende materialen worden geprint, waaronder natuurlijke grondstoffen zoals metalen, zandsteen, rubber en goud.
Zipp is een lamp gemaakt van een vlak stuk polypropyleen van 0,4 mm dik met een meterslange rits erin. Door de lange strook stof aan elkaar te ritsen ontstaat een haast onvoorspelbaar gevormde bolle lamp. Lampen worden voor het transport meestal verpakt in dozen die veel ruimte innemen. In feite wordt er vooral lucht vervoerd.
Afval wordt gebruikt als grondstof om iets nieuws te maken. Koffieafval van grote koffiebranderijen in Nederland wordt gereinigd en onder hoge druk en hitte geperst. De hars die hierbij vrijkomt zorgt voor een natuurlijke binding.
Een koffer gemaakt van gedroogde houtspaanders gemengd met een zelfgemaakte biologisch afbreekbare lijm, op basis van gelatine en glycerine. Het resultaat is een lichtgewicht spaanplaat die stevig en flexibel is en gebruikt kan worden als plaatmateriaal of gekneed kan worden als klei.
Veel mensen bakken graag zelf hun brood, maar dat levert veel geklieder op in de keuken. Het alternatief is een broodbakmachine, maar dat is een energieverslindend apparaat. De broodzak, gemaakt van siliconen, is ontwikkeld om zelf brood te bakken zonder vieze handen en een vies aanrecht te krijgen.
Mural gemaakt van Merinowol, ruwe zijde en restmateriaal van wol van het Drentse heideschaap, geverfd met de plantaardige kleurstof wouw in verschillende tinten.
Hout is op zichzelf flexibel, anders zou een boom niet kunnen overleven en zouden takken afbreken. Hout in meubels is daarentegen vaak sterk, strak, stabiel en onbuigzaam.
Bamboe is een vernieuwbare grondstof. Het snelgroeiende gras verhout tijdens zijn levensduur en levert al na vijf jaar hout af met bijna dezelfde hardheid als tropische houtsoorten. Na winning van het hout komen er meteen weer nieuwe scheuten op.
De techniek van 3D printen biedt de mogelijkheid vormen te creeren die handmatig niet te maken zijn. Het product is een computerbestand dat per internet wordt verzonden, zodat het ontwerp overal ter wereld kan worden aangepast en uitgeprint. Voorraden aanhouden is overbodig en transportkosten bestaan niet meer.
Nederland is een afzettingsgebied voor verschillende soorten klei, zoals rivier-, zee- en gletcherklei. Atelier NL heeft op een groot aantal plekken in Nederland klei afgegraven en daarvan tegels gebakken.
De Bagazo-stoel is gemaakt van bagasse, een natuurlijk afvalvezel uit de suikerrietindustrie. Hieruit is een biocomposiet ontwikkeld waarmee onder andere meubels gemaakt kunnen worden. Het materiaal is oersterk en volledig recyclebaar.
Op zoek naar een materiaal om degelijke, sterke tassen van te maken stuitte Dinand Stufkens op oude transportbanden van onder andere postbedrijven en bloemenveilingen. Als de transportbanden afgedankt zijn worden ze weggegooid of opgeslagen voor een nieuwe bestemming.
De Side Table maakt deel uit van de Urushi Serie, waarbij Aldo Bakker samenwerkt met Urushi artiest Mariko Nishide. Bij de Urushi Serie gaat het om meubels die eeuwig voortbestaan en daarom duurzaam zijn.
Voor het ontwikkelen van de Seam Chair en Seam Bench werkte Chris Kabel samen met het Materialen Lab van de Faculteit Lucht en Ruimtevaart van de TU Delft en composieten producent Lankhorst Indutech in Sneek. Chris Kabel is uitgegaan van het materiaal Pure, een 100% polypropyleen (PP) geweven doek, waarvan de binnenkern smelt bij 180C en de buitenkant bij 130C. Als de buitenkant smelt worden vezels gefixeerd. Het resultaat is een keihard materiaal dat recyclebaar is, in tegenstelling tot de glasvezelversterkte kunststoffen die veel worden toegepast in de (meubel)industrie.
Het is bovendien licht van gewicht en daardoor makkelijk te transporteren. Tijdens studieperiode in het Europees Keramisch Werkcentrum in Den Bosch deed Marjan van Aubel materiaalonderzoek naar schuimporselein, een luchtig maar keihard porseleinsoort. Dit porselein zet bij een relatief lage temperatuur van 900C (voor normaal porselein is een oventemperatuur van 1260C nodig) drie keer uit in de oven, zodat slechts een derde van het materiaal nodig is.
Materiaalonderzoek is een belangrijk onderdeel van het werk van Maria Blaisse. Essentieel daarbij zijn de eenvoud, helderheid, schoonheid, duurzaamheid en het optimaal gebruikmaken van het materiaal zelf en de kwaliteiten ervan.
KrantHout laat krantenpapier, dat van hout gemaakt is, weer tot hout terugkeren. De kranten worden één voor één belijmd en strak opgerold. Na droging laat het nieuwe hout zich als hout bewerken, dat wil zeggen het kan gezaagd, gefreesd, geschuurd en gelakt worden.
Het gewicht is een belangrijk aspect van duurzaamheid. Lichtgewicht producten leveren immers energiebesparing op. Bram Geenen onderzoekt aan de hand van constructieve systemen uit de natuur en de architectuur hoe licht van gewicht meubels kunnen zijn zonder hun sterkte te verliezen.